Godina jubileja crkve Svetog Nikole

Retki su oni stanovnici Požarevca koji znaju sve značajnije objekti pod zaštitom države u svom gradu. Zaštićeni su zgrada „Načelstva“, Kuća Dobrnjčevih, ali i Crkva Svetog Nikole, koja predstavlja Spomenik kulture.

Požarevačka Crkva u ulici Vojske Jugoslavije, zadužbina je prote Petra Šljivića, sina vojvode ramskog Živka Šljivića, u kojoj je ikone izradio akademski slikar Andrej Bicenko tridesetih godina prošlog veka. Pod zaštitom države je i Saborna crkva koju je podigao knez Miloš, a uz koju se nalazi stari episkopski dvor, koji je, takođe, proglašen za spomenik kulture.

Za crkvu Svetog Nikole u Požarevcu ova 2020. je jubilarna – 130. godina njenog postojanja. Naime, 1890. protojerej Petar Šljivić i njegova žena Jelena podigli su ovu crkvu kao svoju zadužbinu. Prethodni jubilej crkve (pre 5 godina) bio je povod da tada novi starešina protojerej Aleksandar Mihailović pokrene inicijativu za obnovu, što je i urodilo plodom.

Grad Požarevac je većim delom od svojih sredstava pomogao detaljnu unutrašnju i spoljašnju obnovu krovnog pokrivača, kupole i fasade crkve. Ljubavlju bratstva manastira Hilandara i igumana Metodija i zahvaljujući njihovoj finansijskoj pomoći, na crkvi je urađena detaljna hidroizolacija.

Inače, u porti crkve Svetog Nikole (drugoj po starini u Požarevcu – Katedralna crkva Svetog Arhangela je iz 1819. godine) nalaze se dva parohijska doma u kojima žive skoro svi požarevački sveštenici i đakoni sa službom pri Sabornoj crkvi ili pri crkvi Svete Petke u naselju Busije (gradnja počela u 21. veku-6. oktobra 2001. godine). Sve tri crkve su veoma posećene tokom nedeljnih liturgija, a posebno za vreme verskih praznika, naročito uoči Božića i Uskrsa.

Crkva posvećena Svetom Nikoli je jednokupolna, sa osnovom u obliku grčkog krsta. Nad ukrsnicom se uzdiže kupola na izduženom osmougaonom tamburu koji počiva na kubičnom postolju. Projektovana je kao porodična kapela, tako da ima dve etaže – kriptu i hram. Prostorno hram je podeljen na naos i oltar. Arhitektonskim oblikovanjem masa naglašena je kubičnost građevine. Fasade su prvobitno bile polihromno rešene u duhu hanzenatike, kombinacijom oker i terakot fasadne opeke ređane naizmenično u horizontalnim poljima, ali je danas kompletna opeka obojena crvenom bojom. Prozorski otvori su lučno zasvedene velike bifore na istočnoj, severnoj i južnoj fasadi, a iznad zapadnog ulaza izveden je okulus sa rozetom. Sva četiri kalkanska zida u vrhu imaju kameni krst. Uz crkvu se prvobitno nalazila drvena zvonara, koja je kasnije zamenjena zidanim zvonikom.

Ikonostas pripada tipu niskih oltarskih pregrada. Izveden je u duborezu, a na njemu je petnaest ikona raspoređenih u dve zone. Ikone su rad akademskog slikara Andreja Bicenka iz tridesetih godina 20. veka.

Požarevac je podeljen na devet parohija, toliko i ima sveštenika i četiri đakona. Na čelu Saborne crkve je Njegovo preosveštenstvo episkop požarevačko-braničevski i smederevski vladika Ignjatije Midić. Vredno je reći da se u blizini Požarevca nalaze i brojni značajni manastiri: Rukumija (udaljen 12 kilometara), Zaova (16 km), Bradača (25 km), Nimnik (25 km), Vitovnica (45 km), Gornjak (52 km), Tumane (56 km) i Pokajnica (50 km).

Izvori: Pecina posla / SPC / Vikipedija

Foto: Pecina posla