Ohridsko jezero: Kolevka duhovnosti

Ohridsko jezero, ali i grad Ohrid, okruženi su visokim planinama. Na skoro 700 metara visine imaćete ustisak da ste na moru ili ćete pomisliti da ste u nekom morskom zalivu, a zapravo ste na jednom od najvećih, najstarijih, ali i najdubljih evropskih jezera, koje mnogi popularno zovu „makedonsko more“. Verovali ili ne, njegova kristalno čista voda na nekim mestima duboka je neverovatnih 228,7 metara! Mnogi vole da provedu odmor na Ohridskom jezeru, ali je to mnogima neizostavna tačka na putu do Grčke.

Jezero je inače podeljeno između Albanije i Severne Makedonije, a grad se nalazi na severoistočnoj obali i sedište je Ohridske arhiepiskopije. Kažu da na njemu ima 365 crkava – za svaki dan u godini po jedna. Ohridsko jezero kroz „jezik brojki“ izgleda ovako: površina mu je 358,2 km², može biti duboko čak 289 metara, a nalazi se na nadmorskoj visini od 695 m, tako da predstavlja i vazdušnu oazu.

U toplim letnjim danima dnevni vetar „Vjeternik“ duva sa obale ka vodenoj površini i ublažava vrućinu. Iako Ohridsko jezero nije preterano toplo, dokle god traje obdanica možete se kupati u njemu. Samo jezero je okruženo planinama, čiji vrhovi prelaze i po 2.000 metara, a njegova specifičnost ogleda se u tome što se tokom dana boja vode menja u zavisnosti od položaja sunca. Međutim, u večernjim časovima, vetar „Strmec“ – koji lokalci zbog blagotvornog delovanja zovu doktor – nateraće vas da ogrnete jakne u noćnim šetnjama. Naravno, ovo važi za mesta koja su udaljenija od grada, koja u principu jedina imaju prave plaže, poput morskih, dok sam Ohrid uglavnom pruža zadovoljstvo skakanja u vodu sa betonskih ponti. Zato je najbolja varijanta za da dođu kolima, kako bi se stacionirali dalje od grada i uživali u netaknutoj prirodi, a za večernje časove iskoristili vozilo za šetnju po gradu ili po klubovima. Naravno, treba odvojiti deo dana za posetu gradu i upoznavanje istorijskih dobara.

Ohrid nije veliki i ima oko 43.000 stanovnika, ali i bogatu istoriju drevnog grada. Prvo što će vam lokalci savetovati je da posetite Samuilovu tvrđavu, prostranu građevinu iz doba prve države makedonskih Slovena, koja je posle Samuilovog poraza od Vizantije spaljena, ali ne i uništena. I dan danas se ponosno uzdiže na najvišim vrhovima grada, i svedoči o brojnim okupatorima koje je preživela, od Vizantijaca, do Turaka. Zanimljivo je da je ime Ohrid dobio po svojoj lokaciji-smešten je na krečnjačkom hridu (brdu) iznad jezera, pa su ga tako i nazvali „o hrid“, „vo hrid“, što znači „na hridu“.

Najdalji dokazi o stanovnicima Ohrida govore da su to bili Iliri, još u 12. veku pre nove ere. U trećem veku p.n.e. pominje se pod grčkim nazivom Lihnidos, što znači Belo jezero. Sredinom 4. veka grad je pao u ruke Filipa II Makedonskog, a nakon rimskih osvajanja Rimljani ga prekrštavaju u Lychnidus. Kulture k’o kulture – počinju da se mešaju, te se verska papazjanija stade dopunjavati u trećem veku naše ere, kada su masovno dizani hrišćanski religiozni objekti.

Tri stotine godina kasnije stižu i prvi Sloveni na ove prostore kako bi zapečatili multietničnost. Iako je hrišćanstvo u i na njemu prvi propovedao Sveti Erazmo poreklom iz Antiohije, prvi slovenski monah bio je Sveti Naum koji pominje se u 10. veku. Na današnjem Ohridu su učenici Ćirila i Metodija propovedali hrišćanstvo, dok je prvi slovenski episkop bio je Sveti Kliment. Ova fanstastična četvorka, sveci Ćirilo, Metodije, Naum i Kliment predstavljaju zaštitni znak Ohridskog jezera.

Šetalište vodi dalje pored jezera ka Biljaninim izvorima („gde ona platno beleše…“), a usput ćete proći kroz deo starog grada i trga sa spomenicima pomenute fantastične četvorke. Kod Biljaninih izvora se nalazi i stadion na kome se svake godine krajem jula održava i Pivo fest. Ovaj popularni alkoholni napitak je jeftin, što festivalu daje veseliji karakter. Kada mostićem pređete preko Biljaninih izvora (zapravo rečice) očekuje vas nekoliko sasvim urbanih plaža.

Stari grad Ohrid podseća na primorski grad. Uske ulice, kaldrma i pogled na veliku vodu. Negde se još mogu naći obrisi tipične balkanske arhitekture s otomanskim uticajem. Pri dnu grada su restorani, korzo, prodavnice, ali kako se penjete ka Samuilovoj tvrđavi, sve ih je manje, sa izuzetkom neposredne okoline tvrđave.

Ohrid je jedno od najpoznatijih mesta u Severnoj Makedoniji, ali je zanimljivo istaći da su stnovnici ovog malog mesta opušteni i bezbrižni. Ovaj grad je je i kolevka pravoslavne duhovnosti na Balkanskom poluostrvu. Zbog bogate kulturne ponude, mnoštva znamenitosti, autentičnog izgleda, stare slovenske arhitekture i ogromnog jezera, ali i niskih cena u odnosu na druga poznata letovališta, mnogima je baš Ohrid zanimljiva destinacija za letovanje.

Na Ohridu se nalazi i najstariji slovenski manastir, manastir Svetog Pantelejmona, u kome se nalazi više od 800 ikona izrađenih u vizantijskom stilu, a potiču iz perioda od 12. do kraja 14. veka. Ova zbirka ikona sa Ohrida smatra se drugom najvažnijom na svetu, odmah posle zbirke u Tretjakovskoj galeriji u Moskvi i nalazi se pod zaštitom Uneska.

Izvor: Pecina posla / Daljine

Foto: Pecina posla