Manastir Gornjak

Istorija manastira Gornjak nas vraća u drugu polovinu 14. veka, neposredno pre Kosovske bitke. Mada se ne zna sa sigurnošću da li je manastir podignut 1378. ili 1379. godine, zna se da je ktitor manastira bio Sveti knez Lazar. Ovde postoje suprotstavljena mišljenja, jer postoje stručnjaci koji smatraju da knez Lazar nikada ne bi podigao tako skromnu crkvu, već da ju je podigao sam monah Grigorije, a da mu je knez Lazar samo pomogao u smislu da je inicirao podizanje ovog manastira. Međutim, zvanična istorija manastira Gornjak veli da ga je sagradio srpski knez Lazar, ali da ga je dao na poklon Grigoriju, koji je trebalo da brine o njemu. Kako se u neposrednoj blizini manastira prostirao srednjevekovni grad poznat kao Ždrelo, tako je i današnji manastir Gornjak nosio naziv manastir Ždrelo.

Poznato je da istorija manastira beleži i dve povelje, takozvane Gornjačke povelje. Reč je o prepisima originalnih povelja i to osnivačke povelje kneza Lazara, na kojoj je naveden datum 1. avgust 1378. godine i druge u kojoj je naveden podatak da se manastir Gornjak, to jest tadašnji manastir Ždrelo daruje monahu Grigoriju i bratstvu. Prepisi ovih povelja su bili novijeg datuma (18. vek), kako je zabeležno u sačuvanim crkvenim spisima.

Zanimljivosti vezane za manastir Gornjak, Petrovac na Mlavi su zaista nebrojene, pa je vrlo teško odlučiti se koju posebno izdvojiti. Svakako treba pomenuti da svake godine za praznik Đurđevdan, koji se praznuje 6. maja, iza manastirskog zdanja se pojavljuje voda koja se sliva sve do jedne uvale, gde dolaze ljudi koji je sakupljaju kašikama. I do sada niko nije uspeo da objasni ovu zanimljivu pojavu, mada postoji narodno tumačenje da su ove kapljice zapravo suze isposnika Grigorija. Kako se veruje, ova voda je lekovita, a posebno kod oboljenja očiju. Ako se nalazite u ovom delu Srbije preporučujemo vam da obavezno posetite Gornjak.

Tekst i foto: Pecina posla