Knjaz Miloš–od Pariza do Požarevca

Poznati srpski vajar i akademik, Đorđe Jovanović rođen je na današnji dana (21. januara) 1861. godine u Novom Sadu. Među brojnim značajnim radova, za Požarevljane je to sasvim sigurno spomenik knjazu Milošu Obrenoviću, izliven u bronzi, koji je urađen u Parizu 1898. godine, a danas zauzima centralno mesto u gradskom parku ispred zgrade Okružnog zdanja.

Požarevac je dugo bio druga rezidencija knjaza Miloša. On je tu izgradio konake za svoju porodicu i sebe, razvio trgovinu, jer je i sam bio trgovac. Oslobodio je Srbiju od turske vlasti, posle velike borbe (podigao je Drugi srpski ustanak 1815), a kasnije i svim diplomatskim sredstvima. U znak zahvalnosti  Milošu je u Požarevcu podignut spomenik 1898. godine, koji je otkrio tadašnji kralj Srbije Aleksandar Obrenović u prisustvu bivšeg kralja, a svog oca, Milana Obrenovića.

Na spomeniku su uklesane godine koje predstavljaju rođenje (1780) i smrt (1860) knjaza Miloša, kao i čuvena poruka upućena turskom vojskovođi: „Delibaša, carski delijo, ti imaš kuda i na drugu stranu, a ja nemam kuda, nego tuda, pa u život ili smrt“, kao i godina početka oslobađanja Požarevca od Turaka (1815).

Požarevljani su u znak zahvalnosti knezu „poklonili“ i ulicu koja vodi pored glavne železničke stanice. Njen naziv je Knez Milošev venac. Požarevac je dugo bio druga kneževa rezidencija, pa je u njemu izgradio i konake za svoju porodicu. Tu je 1860. godine osnovao ergelu, na imanju od 300 hektara, kojem je njegov sin kasnije dao ime „Ljubičevo“, po svojoj majci kneginji Ljubici.

Zanimljivo je istaći da je Miloš 1860. godine formirao Gvardiju, najreprezentativniji deo srpske vojske, koja je imala i svoj orkestar „Knjaževsko-serbska banda“. Pre nekoliko godina, u sklopu Centra za kulturu, osnovan je simfonijski orkestar „Gvardija“, kao sledbenik nekadašnjeg orkestra, prvog profesionalnog u Srbiji…

Tekst i foto: Pecina posla