Prestonica trube kao fenomen Srbije

Dragačevski sabor trubača, takođe poznat i kao festival u Guči festival, tradicionalna je i popularna manifestacija, koja ove godine nije održana zbog pandemije virusa COVID-19. Ovih dana, tačnije 16. oktobra, godišnjica je održavanja Prvog sabora trubača u porti crkve Svetog Aranđela Gavrila, u centru Guče.  Na saboru, te 1961. godine, učestovali su samo orkestri iz Dragačeva, pobednik je bio Desimir Perišić, a tada je ustanovljena i himna festivala – tradicionalna pesma „Sa Ovčara i Kablara“. Ova pesma i danas u izvedbi preko 200 trubača takmičara, predstavlja zaštitni znak sabora.

Istorija ovog originalnog festivala tada je počela da se ispisuje, a nastavljena je da se razvija i danas. Voleli vrstu muzike koja je dominantna tih dana dok festival u Guči traje, gužvu i sve što prati ovakve manifestacije (mene podseća na jedan ogromni vašar), morate je svakako poštovati, a da biste je razumeli morate je doživeti bar jednom u životu (ja sam imao tu priliku 2012. godine)…

Inače, svakog leta ova jedinstvena smotra trubača u gradiću Guča (u kome živi dve hilajde duša) okupi veliki broj posetilaca iz Srbije i inostranstva. Zahvaljujući festivalu grad u Dragačevu je postao poznat u celom svetu kao mesto održavanja najvećeg festivala trubačke muzike širom planete. Pored muzike tih dana se promovišu i druge tradicionalne vrednosti, kao što su pesme, igre i nošnje regiona Dragačeva i Zapadne Srbije.

Prvi vojni trubački orkestar 1831. godine u Srbiji formiran je po naredbi kneza Miloša Obernovića i od tada se ovaj duvački instrument odomaćio i postao deo kulture i tradicije stanovništva. Zvuk trube, naročito u ovom delu Srbije, tradicionalno prati svaki veći događaj, od proslave rođenja, krštenja, venčanja, porodičnih slava, ali je i sastavni deo sahrana, uz čiji zvuk se ljudi opraštaju od ovog sveta.

Istoriju festivala obeležile su trubačke zvezde kao što su Bakija Bakić, Fejat Sejdić, Slobodan Salijević… Danas su najpoznatiji trubači Dejan Lazarević, Dejan Petrović, Boban i Marko Marković, Elvis Ajdinović, Ekrem Mamutović, Veljko Ostojić i drugi, koji sa svojim orkestrima iz godine u godinu podižu kvalitet svirke na nezamislivo visok nivo. Zanimljivo je reći da se od 2000. godine, zvanična zastava Dragačevskog sabora trubača u Guči, viori se i na najvišem vrhu sveta, Mont Everestu, gde je ponosno postavio Dragačevac Dragan Jaćimović, iz sela Puhova.

Na festival decenijama dolaze orkestri iz svih krajeva Srbije, a Guče je prihvatila najbolje instrumentaliste i orkestre. Da bi ste stekla prestižna titula „prva truba Guče“ nakon prolaska kvalifikacionih takmičenja, potrebno je doći u Guču i u konkurenciji dvadeset vrhunskih orkestara potvrditi zvanje majstora trube.

Neobičnu, a zanimljivu sliku o festivalu možda najbolje može da upotpuni odlomak iz autorskog teksta o Guči, koji je u listu NIN 2009. godine čuveni pisac i slikar Momo Kapor, a u kome se između ostalog navodi:  

 „Sva muka i bes, sva lepota i tuga, sva radost i muzika, koji se sakupe za godinu dana u Srbiji, prve nedelje avgusta šiknu u nebo kroz blistava grla truba na saboru u Guči. To je događaj na koji seljačka Srbija čeka punih godinu dana. Tada Guča, varošica u brdima, postaje svetska prestonica trube.

I kao što je šljiva madžarka u ovom delu Srbije pronašla najpogodnije tlo za svoje sokove, isto tako se primila i truba, do tada nepoznata srpskim muzičarima. Pokazalo se da nijednim muzičkim instrumentom, čak ni violinom za koju su bili majstori cigani, ne može bolje izraziti suština bića ovog naroda, ponekad kroz krik, često kroz suze, jecaje ili promukli smeh, a najčešće kroz obesne taktove narodnih kola, punih razuzdanih radosti.

Ono što je potpuno nelogično u Guči, kuva se u velikim zamljanim loncima i zove se – svadbarski kupus. Kiseli kupus u avgustu – to me zaprepašćuje…”

Kada se situacija sa epidemijom smiri i festival u Guči ponovo organizuje preporučujem vam da ga obavezno posetite, bar jednom i na jedan dan. Videćete i doživeti Srbiju iz sasvim drugog ugla…

Izvor: Pecina posla / Guča festival

Foto: Pecina posla